Ηλιακό έγκαυμα
Το ηλιακό έγκαυμα (ή ηλιακό ερύθημα) είναι μια φλεγμονώδης αντίδραση του δέρματος η οποία προκαλείται από την έκθεση σε υπεριώδη ακτινοβολία UVA και UVB. Συνοδεύεται από ερυθρότητα, επώδυνη αίσθηση θερμότητας και κνησμό που, στις πιο σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να οδηγήσει σε φουσκάλες. Το ηλιακό έγκαυμα μπορεί επίσης να αφήσει ουλές στο δέρμα. Η σοβαρότητά του ποικίλλει ανάλογα με τον τύπο του δέρματος και τον φωτότυπο, την ατομική ευαισθησία στην υπεριώδη ακτινοβολία, τους γενετικούς παράγοντες, τη διάρκεια και τη συχνότητα έκθεσης, καθώς επίσης την ένταση της ηλιακής ακτινοβολίας.
1: Υποδερμίδα - 2: Χόριο - 3: Επιδερμίδα - 4: Ερυθρότητα - 5: Εξογκώματα - 6: Αποχρωματισμένο χόριο - 7: Ήπιος πόνος
Ποικίλλει ανάλογα με το υψόμετρο, το γεωγραφικό πλάτος, την εποχή και την ώρα της ημέρας
Διασκορπίζεται από ατμοσφαιρικά συστατικά, όπως τα σύννεφα,
την ομίχλη και σωματίδια σκόνης
Από επιφάνειες- ποικίλλει ανάλογα με το πόσο αντανακλαστική είναι η επιφάνεια (χιόνι, άμμος, θάλασσα, γρασίδι κ.λπ.).
Μαζί, η άμεση, η διάχυτη και η αντανακλώμενη ακτινοβολία ονομάζονται συνολική ηλιακή ακτινοβολία.
Εάν έχετε πονοκέφαλο ή πυρετό εκτός από το ηλιακό έγκαυμα, μπορεί να έχετε υποστεί ηλίαση. Στην περίπτωση αυτή, ζητήστε τη συμβουλή ενός φαρμακοποιού ή γιατρού. Τα συμπτώματα μπορεί να γίνουν πιο σοβαρά εντός 2 ημερών από το ηλιακό έγκαυμα, ωστόσο θα υποχωρήσουν μέσα σε λίγες ημέρες.
Το έγκαυμα πρώτου βαθμού είναι ένα απλό ερύθημα: το δέρμα είναι κόκκινο, ξηρό και πονάει. Αυτή είναι η περίπτωση, για παράδειγμα, ενός επιφανειακού ηλιακού εγκαύματος χωρίς φουσκάλες ή απολέπιση, όπου προσβάλλεται μόνο η επιδερμίδα. Η πλήρης επούλωση του εγκαύματος πρώτου βαθμού διαρκεί κατά μέσο όρο μία βδομάδα και δεν αφήνει ουλή στο δέρμα. Μπορείτε να βοηθήσετε το δέρμα σας να επουλωθεί ενυδατώνοντάς το τακτικά.
1: Υποδερμίδα - 2: Χόριο - 3: Επιδερμίδα - δέρμα με πόνο κατά την αφή - 4: Ερυθρότητα
1: Υποδερμίδα - 2: Χόριο - 3: Επιδερμίδα - 4: Ερυθρότητα - 5: Εξόγκωμα (φλύκταινες)
Τα επιφανειακά εγκαύματα δευτέρου βαθμού χαρακτηρίζονται από την εμφάνιση κόκκινων φουσκάλων οι οποίες γεμίζουν με ένα διαφανές υγρό αμέσως ή εντός ωρών από το έγκαυμα. Επηρεάζεται το χόριο. Το δέρμα είναι εξαιρετικά ευαίσθητο στην αφή και ακόμη και η επαφή με τα ρούχα γίνεται επώδυνη. Η επούλωση διαρκεί 2 έως 3 εβδομάδες και το έγκαυμα δεν αφήνει ουλή στο δέρμα. Για να διευκολύνετε την επούλωση, θυμηθείτε να απολυμαίνετε και να ενυδατώνετε το δέρμα σας.
Οι φουσκάλες συνήθως σπάνε. Κάτω από αυτές τις φουσκάλες, το χόριο αποχρωματίζεται και ο πόνος είναι ήπιος, επειδή το δέρμα «αναισθητοποιείται». Ενώ στο επιφανειακό έγκαυμα δευτέρου βαθμού το χόριο είναι ερυθρό και η ευαισθησία διατηρείται, τα αιμοφόρα αγγεία έχουν καταστραφεί στο έγκαυμα αυτό. Αυτός ο τύπος εγκαύματος απαιτεί ιατρική φροντίδα. Η επούλωση διαρκεί συνήθως 2 έως 3 εβδομάδες, με μια περισσότερο ή λιγότερο διακριτή ουλή.
1: Υποδερμίδα - 2: Χόριο - 3: Επιδερμίδα - 4: Αποχρωματισμένο δέρμα - 5: Ήπιος πόνος
1: Υποδερμίδα - 2: Χόριο
Το δέρμα μοιάζει με χαρτόνι, έχει λευκό ή καφετί χρώμα, χάνει την αίσθησή του και οι τρίχες καίγονται. Προσβάλλεται το χόριο, μερικές φορές ακόμη και η υποδερμίδα, οπότε υπάρχει κίνδυνος μόλυνσης. Τα έντονα κόκκινα σημάδια με οίδημα εμφανίζονται μεταξύ 2 και 6 ωρών μετά την έκθεση και καταλήγουν σε έντονη απολέπιση και μακροχρόνιο χρωματισμό. Αυτό το στάδιο απαιτεί επείγουσα θεραπεία, συνήθως σε νοσοκομείο.
Εάν έχετε πονοκέφαλο ή πυρετό εκτός από το ηλιακό έγκαυμα, μπορεί να έχετε υποστεί ηλίαση. Στην περίπτωση αυτή, ζητήστε τη συμβουλή ενός φαρμακοποιού ή γιατρού. Τα συμπτώματα μπορεί να γίνουν πιο σοβαρά εντός 2 ημερών από το ηλιακό έγκαυμα, ωστόσο θα υποχωρήσουν μέσα σε λίγες ημέρες.
Χρειάζεται περίπου μια βδομάδα για να επουλωθεί το ηλιακό έγκαυμα με μια φάση απολέπισης. Το ηλιακό έγκαυμα μπορεί να πάρει περισσότερο χρόνο για να εξαφανιστεί εάν προκαλεί φουσκάλες κι έχουν καταστραφεί πολλά αιμοφόρα αγγεία. Η επούλωση μπορεί να διαρκέσει από δύο βδομάδες έως έναν μήνα και το έγκαυμα μπορεί να αφήσει κηλίδες ή ουλές στο δέρμα.
Ανεξάρτητα από το πόσο έντονο είναι το ηλιακό έγκαυμα, μπορεί να έχει σοβαρές μακροπρόθεσμες συνέπειες. Το δέρμα θυμάται τα πάντα και τα επαναλαμβανόμενα ηλιακά εγκαύματα μπορεί να αποτυπωθούν μόνιμα στο δέρμα σας όπως σε ένα φιλμ φωτογραφικής μηχανής, μερικές φορές σε σημείο που δεν μπορεί να αποκατασταθεί. Γι' αυτό, είναι απαραίτητο να επιλέγετε την κατάλληλη αντηλιακή προστασία και να ακολουθείτε σχολαστικά τους κανόνες έκθεσης στον ήλιο για να αποφεύγετε τους κινδύνους καρκίνου του δέρματος.
Ο ήλιος αποτελεί παράγοντα επιτάχυνσης της γήρανσης του δέρματος, όπως ακριβώς και το κάπνισμα. Οι ακτίνες UVB προκαλούν πάχυνση της επιδερμίδας, ενώ οι ακτίνες UVA καταστρέφουν τον συνδετικό ιστό του δέρματος και προκαλούν απώλεια της ελαστικότητας και της ικανότητας ενυδάτωσης. Οι ρυτίδες, το πρήξιμο και οι καφέ ηλιακές κηλίδες αποτελούν όλα σημάδια πρόωρης γήρανσης του δέρματος. Ωστόσο, όταν το δέρμα έχει υποστεί πάχυνση, το μαύρισμα είναι πιο δύσκολο: τα μελανινοκύτταρα του δέρματος είναι λιγότερο αντιδραστικά επειδή έχουν υποστεί και αυτά πρόωρη γήρανση, ενώ το ηλιακό έγκαυμα είναι πιο επώδυνο επειδή το δέρμα είναι πιο ξηρό. Είναι ένας φαύλος κύκλος που πρέπει να σπάσει το συντομότερο δυνατό μέσω προστασίας του δέρματος από τον ήλιο από πολύ νεαρή ηλικία.
Μετά από ένα ηλιακό έγκαυμα, το δέρμα πρέπει να αναπνέει και να περιμένει λίγο προτού εκτεθεί ξανά στον ήλιο. Το καμένο από τον ήλιο δέρμα είναι εύθραυστο και θα είναι πιο ευαίσθητο σε όλους τους εξωτερικούς παράγοντες: κρύο, αέρας και αλάτι αποτελούν στοιχεία που μπορούν να θεωρηθούν επίθεση προς το δέρμα.
Το δέρμα έχει μνήμη: αποτυπώνεται ακριβώς όπως το φιλμ μιας φωτογραφικής μηχανής και το ηλιακό έγκαυμα μπορεί να αφήσει σημάδια.
Η πολύ συχνή έκθεση σε ακτίνες UVA μπορεί να οδηγήσει σε μη αναστρέψιμη αλλαγή της γενετικής σύστασης των κυττάρων του δέρματος, τα οποία στη συνέχεια πολλαπλασιάζονται με μεγάλη ταχύτητα προκαλώντας όγκο. Υπάρχουν διάφοροι τύποι καρκίνου του δέρματος οι οποίοι προκαλούνται κυρίως από τον ήλιο, με σοβαρότερο το μελάνωμα.
Μείνετε μακριά από τον ήλιο (φορέστε καπέλο, γυαλιά ηλίου και χρησιμοποιήστε ομπρέλα) και εφαρμόστε κρέμα για μετά τον ήλιο κάθε βράδυ, για να ανακουφιστείτε από τον πόνο.
Το ηλιακό έγκαυμα προκαλείται κατά 80% από UVB και κατά 20% από UVA.
Η μελανίνη αποτελεί τη φυσική φωτοπροστασία του δέρματος από τις υπεριώδεις ακτίνες (γι' αυτό και το μαυρισμένο δέρμα εμποδίζει καλύτερα τις υπεριώδεις ακτίνες από ό,τι το λευκό δέρμα). Όμως η προστασία αυτή είναι περιορισμένη: πέρα από ένα ορισμένο επίπεδο ακτινοβολίας, το δέρμα μπορεί ακόμα να καεί. Ακόμη κι αν έχετε μαυρίσει, είναι σημαντικό να συνεχίσετε να προστατεύετε το δέρμα σας χρησιμοποιώντας αντηλιακή κρέμα με υψηλό δείκτη προστασίας.
Τα εγκαύματα δευτέρου βαθμού προκαλούν μαύρισμα. Αλλά με τι κόστος; Αντιαισθητικές φουσκάλες, κίνδυνος αποχρωματισμού, πόνος, πρόωρη γήρανση του δέρματος... Για τα εγκαύματα πρώτου βαθμού, ωστόσο, δεν ισχύει κάτι τέτοιο: μέσα σε λίγες ώρες ή ημέρες, το δέρμα σας απλώς θα επανέλθει στην προηγούμενη κατάστασή του.
Το ηλιακό έγκαυμα δεν μπορεί ποτέ να θεωρηθεί προετοιμασία για το μαύρισμα και δεν πρέπει να βγαίνετε στον ήλιο έπειτα από ηλιακό έγκαυμα. Παρόλο που ένα ηλιακό έγκαυμα δίνει μερικές φορές τη θέση του στο μαύρισμα μετά από λίγες ημέρες, μπορεί επίσης να προκαλέσει μόνιμες κηλίδες χρωστικής ουσίας.
